Testament - może warto nad nim pomyśleć

Szanowni Państwo,

Czas koronawirusa uświadomił nam, że życie potrafi nas zaskoczyć i to w najmniej oczekiwanym momencie. Nie znamy przyszłości, nie znamy dnia i godziny naszej śmierci, dlatego też, jest to dobry czasz na zastanowienie się nad sporządzeniem testamentu. Dzięki testamentowi możemy sami zdecydować kto i jaki majątek ma po nas odziedziczyć na wypadek naszej śmierci.

Co musimy wiedzieć o testamencie?

oświadczenie testamentowe może zawierać rozporządzenia i oświadczenia tylko jednego spadkodawcy, a wiec niezależnie od pokrewieństwa i wspólności majątku, nie można sporządzić testamentu wspólnie, każdy sam sporządza swój testament;
testament może zawierać zapisy dotyczące całego majątku, jak i jego poszczególnych składników;
testament może zostać w każdej chwili odwołany w całości albo jedynie w części, możemy go również zmieniać w każdym czasie;
testament musi być sporządzony osobiście i tylko przez osobę mającą pełną zdolność do czynności prawnych, oznacza to, że nie można sporządzić ani odwołać testamentu przez przedstawiciela, nie jest możliwe sporządzenie testamentu przez osobę niepełnoletnią lub mającą ograniczoną zdolność do czynności prawnych.

Co jeśli zmieniliśmy zdanie i chcemy odwołać już sporządzony przez nas testament?

Odwołanie testamentu możemy dokonać poprzez:

sporządzenie nowego testamentu w całości, wtedy poprzedni testament traci ważność
zniszczenie testamentu w zamiarze odwołania;
sporządzenie zmian w testamencie sprzecznych z zapisami, które chcemy odwołać;

ale uwaga, jeśli sporządziliśmy nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołujemy, ulega on odwołaniu nie w całości, a jedynie co do tych postanowień, które są sprzeczne z naszym nowym sporządzonym testamentem.

Jaką formę testamentu wybrać?

Wyróżniamy trzy rodzaje testamentów:

Testament zwykły tzw. holograficzny, napisany w formie pisemnej, który jest najprostszą formą testamentu, nie wymaga on od nas ponoszenia żadnych kosztów oraz nadmiernych starań czy formy szczególnej, wystarczy kartka i długopis Taki testament może dotyczyć każdego składnika majątku, dla jego ważności niezbędne jest zachowanie przez nas następujących wymogów:

musi być sporządzony na piśmie i w całości odręcznie;
musi zawierać datę jego sporządzenia;
musi zawierać nasz osobisty podpis

ale uwaga: jeżeli na testamencie nie ma daty, to taki testament również może być uznany za ważny, o ile tylko nie ma wątpliwości co do świadomości spadkodawcy, jego woli oraz konfliktu w przypadku istnienia kilku testamentów.

Zdarza się również, że spadkobierca zamiast imienia i nazwiska, napisze testament w formie listu, podpisując się np. kochająca babcia, mama, brat, teściowa – w takim przypadku, jeżeli forma osobista nie rodzi wątpliwości co do woli spadkodawcy, a testament spełnia pozostałe wymogi takie jak data, sporządzenie osobiste odręczne, to również taki testament może być uznany za ważny.

Rodzaje testamentów

Testament notarialny czyli sporządzony w formie aktu notarialnego, również jeśli poprzednie testamenty były sporządzane w innej formie. W takiej sytuacji, notariusz odbiera oświadczenie na wypadek śmierci. Forma testamentu notarialnego daje najwyższy stopień bezpieczeństwa w zakresie zgodności treści testamentu z naszą rzeczywistą wolą, czy też naszej zdolności do sporządzenia testamentu i świadomości złożenia oświadczenia. Oryginał testamentu notarialnego zawsze pozostawia się w Kancelarii Notarialnej, a notariusz wydaje jego odpisy, chroni to testament przed jego zniszczeniem, sfałszowaniem, podrobieniem.

W tej formie testament mogą również sporządzić osoby głuche, nieme, głuchonieme, nie posługujące się językiem polskim (w takim bowiem przypadku notariusz obowiązany jest wezwać biegłego lub tłumacza)

Testament ustny tzw. allograficzny, sporządzony w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczymy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Nasze oświadczenie spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia a protokół odczytuje się nam w obecności świadków.

Protokół powinien być podpisany przez nas, przez osobę, wobec której wola została oświadczona oraz przez świadków. Jeżeli nie możemy podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Osoby głuche lub nieme nie mogą sporządzić testamentu w ten sposób.

Jak wygląda stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu i jakie są jego skutki?

Jeżeli stwierdzenie nabycia spadku ma nastąpić na podstawie testamentu, taki dokument w postaci odpis aktu notarialnego, protokołu, czy tez odręcznego testamentu, należy załączyć do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Jeżeli testament został sporządzony przez notariusza, wówczas Sąd zwróci się o nadesłanie oryginału testamentu. Przed stwierdzeniem nabycia spadku na podstawie testamentu, Sąd bada jego ważność, formę a następnie dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia. Z tytułu otwarcia i ogłoszenia testamentu nie są pobierane żadne opłaty sądowe.